เป็นเรื่องน่าสนใจที่ว่าทำไมการที่ผู้หญิงคนหนึ่งลุกขึ้นมาหั่นผมสั้นหรือโกนผมตัวเองทิ้ง มักซ่อนความหมายในเชิงจิตวิทยาซึ่งเชื่อมโยงกับสภาวะทางจิตใจเอาไว้เสมอ

สิ่งที่ซ่อนอยู่ข้างใน เมื่อผู้หญิงโกนหัวหรือหั่นผม สัญลักษณ์ของการ ‘หลุดพ้น’ หรือ ‘เริ่มต้นใหม่’ จนถึงการพยายามดีลกับอะไรบางอย่างที่เรา Control อะไรแทบไม่ได้เลย

ครั้งหนึ่ง นักร้องสาว บริทนีย์ สเปียร์ (Britney Spears) เคยตัดสินใจโกนผมทั้งหัว โดยที่ในขณะนั้นชีวิตของเธอกำลังเจอกับปัญหารุมเร้า ทั้งการหย่าร้างกับอดีตสามี ปัญหาจากการใช้ยาเสพติด รวมถึงต้องรับมือกับภาวะทางจิตที่หนักหน่วงของตัวเอง&nbsp;ไม่เพียงแค่เคสของไอคอนคนดังยุค Y2K ยังมีหนังอีกหลายๆ เรื่องที่ถ่ายทอดประสบการณ์การตัดผมหรือโกนหัวของตัวละครหญิงที่กำลังเผชิญหน้ากับช่วงเวลายุ่งยากในชีวิต อย่าง The Accused หนังปี 1988 ที่ โจดี้ ฟอสเตอร์ (Jodie Foster) รับบทหญิงสาวผู้หั่นผมสั้นหลังถูกแก๊งอันธพาลรุมข่มขืน หรือหนังปี 1995 เรื่อง Empire Records ที่ตัวละครสาวโกนผมตัวเองทิ้งหลังจากพยายามฆ่าตัวตาย เพื่อให้ตัวเองรู้สึก ‘มีตัวตน’ อีกครั้ง และในตอนหนึ่งของซีรีส์ Buffy the Vampire Slayer ที่นางเอกของเรื่องก็หยิบกรรไกรขึ้นมาตัดผมยาวสลวยอย่างไม่ใยดี ด้วยความรู้สึกประชดประชันและโกรธแค้นชีวิตเหลือทนเช่นเดียวกับที่เจ้าของร้านทำผม Cut Loose ในบรุกลิน ที่บอกเล่าประสบการณ์ตลอดหลายปีของการทำอาชีพนี้ว่า มีผู้หญิงหลายคนที่เข้ามาร้านและต้องการตัดผมหรือโกนผมทิ้งด้วยสภาวะทางจิตใจที่ไม่โอเคแบบนี้อยู่เรื่อยๆ หน้าที่ของเธอจึงไม่ได้แค่ตามใจลูกค้า แต่ยังต้องถามไถ่ให้แน่ชัดว่าการตัดสินใจเปลี่ยนลุคครั้งนี้คือสิ่งที่พวกเขาต้องการจริงไหม&nbsp;เป็นเรื่องน่าสนใจไม่น้อยว่าทำไมการที่ผู้หญิงคนหนึ่งลุกขึ้นมาหั่นผมสั้นหรือโกนผมตัวเองทิ้ง มักซ่อนความหมายในเชิงจิตวิทยาซึ่งเชื่อมโยงกับสภาวะทางจิตใจเอาไว้เสมอ และยังกลายเป็นส่วนหนึ่งของป๊อปคัลเจอร์ที่ถูกส่งต่อมาจนถึงปัจจุบันอีกด้วย&nbsp;ในทางจิตวิทยามีคำที่สามารถอธิบายพฤติกรรมเหล่านี้ได้ว่า ‘Drastic Change’ หมายถึงการเปลี่ยนแปลงแบบทันทีทันใด สุดโต่ง หุนหันพลันแล่น เมื่อต้องเผชิญหน้ากับสถานการณ์ยากๆ บางอย่าง และเมื่อผู้หญิงตัดผมหรือโกนผมตัวเองแบบฉับพลันก็เหมือนกับการพยายามดีล หรือ Control อะไรบางอย่างที่พอจะ Control ได้ ภายใต้สถานการณ์ที่จริงๆ แล้วอาจไม่สามารถควบคุมหรือจัดการอะไรได้เลย&nbsp;รีเบคกา นิวแมน (Rebecca Newman) นักจิตบำบัดผู้ทำงานในเพนซิลเวเนีย อธิบายเรื่องนี้ว่า เวลาที่เรากำลังเข้าสู่การเปลี่ยนผ่านอะไรสักอย่างที่มันหนักหนาใหญ่โต หรือเป็นเรื่องเจ็บปวดในชีวิต เราจะพยายามหาวิธีหลีกเลี่ยงสภาวะตรงนั้นให้เร็วที่สุด ไม่ให้ตัวเองต้องเผชิญหน้ากับอารมณ์ยากๆ ทั้งหลาย จึงเป็นไปได้ว่าคนๆ หนึ่งจะตัดสินใจทำอะไรที่ดูหุนหันพลันแล่น กล้าบ้าบิ่น และสุดโต่ง อย่างการตัดผม หรือโกนผม ซึ่งเป็นการเปลี่ยนแปลงรูปลักษณ์ภายนอกแบบฉับพลันทันที เพื่อกล่อมให้ตัวเองเชื่อว่ามัน ‘น่าจะ’ ช่วยให้รู้สึกดีขึ้นมาได้ เหมือนเป็นยาหลอกที่ช่วยให้พอเอาตัวรอดไปก่อน ซึ่งสุดท้ายแล้ววิธีนี้ไม่ได้เป็นการแก้ปัญหาที่แท้จริง ไม่ได้ทำให้สถานการณ์ง่ายขึ้น หรือว่าช่วยให้ความทุกข์หายไปตลอดกาลแต่อย่างใด&nbsp;สังเกตง่ายๆ จากเวลาที่คนเราอกหัก หลายคนเลือกที่จะตัดผม เปลี่ยนลุคของตัวเองแบบทันทีทันใด เพราะเป็นการรับมือกับความเศร้าเสียใจที่ง่ายและทำได้ไวที่สุด ซึ่งนักจิตบำบัดบอกว่า ความทุกข์และความเสียใจอาจเปรียบได้กับน้ำหนักของ ‘ผม’ ที่เรากำลังแบกอยู่ การตัดมันออกไปจึงเหมือนเป็นการปลดเปลื้องน้ำหนักของความทุกข์ออกไปนั่นเอง &nbsp;ในอีกแง่หนึ่งยังมองได้ว่าการตัดผมหรือโกนผมทิ้งแฝงความหมายในเชิงการหลุดพ้นจากพันธนาการ ความเป็นอิสระ การเรียกคืน ‘คุณค่า’ ของตัวเองให้กลับคืนมา และเป็นสัญลักษณ์ของการเริ่มต้นใหม่ได้เช่นเดียวกันการสร้างตัวตนขึ้นมาใหม่เพื่อก้าวพ้นความทุกข์ถือเป็นเรื่องที่ดีก็จริง แต่อาจต้องสำรวจตัวเองเหมือนกันว่าเรากำลังสร้าง ‘False sense of control’ หรือแค่ ‘หลอกตัวเอง’ ว่าควบคุมสถานการณ์ได้อยู่หรือเปล่า เพราะไม่อย่างนั้นมันจะเข้าข่ายสิ่งที่เรียกว่า ‘Revenge Body’ หรือการใช้ตัวเราเองเป็นเครื่องมือแก้เเค้นเรื่องอะไรสักอย่าง ซึ่งสุดท้ายแล้วอาจย้อนกลับมาสร้างหายนะทางจิตใจได้มากกว่าที่คิด“เวลาอยู่ในสถานการณ์ที่ยากเย็น คนเราจะพยายามหาวิธีหลบหนีจากมัน มากกว่าที่จะเผชิญหน้า ยอมรับ และทำความเข้าใจ การเปลี่ยนแปลงตัวเองอย่างรวดเร็วเป็นแค่การปลดปล่อยชั่วครั้งคราวที่อาจมีผลทำให้เสียใจภายหลังได้ไม่น้อยเลย เพราะฉะนั้นสิ่งเดียวที่เราสามารถจัดการได้เวลาเจอเรื่องยากๆ ก็คืออารมณ์ ความรู้สึก และการกระทำของตัวเราเองนั่นแหละ”นักจิตบำบัดแนะนำว่าเวลาเจอสถานการณ์แย่ๆ ให้ลองรีเช็กตัวเองดีๆ ว่าเราต้องการเปลี่ยนแปลงตัวเองครั้งนี้เพราะอยาก Empower อยากเรียกคืนคุณค่าให้ตัวเองจริงๆ หรือแค่หลบหนีความเจ็บปวด หลอกตัวเอง (รวมถึงคนอื่น) ว่าอะไรบางอย่างได้เกิดการเปลี่ยนแปลงขึ้นแล้วเท่านั้น&nbsp;เพราะหากการตัดผมหรือโกนผมเปลี่ยนลุคมาจากการตัดสินด้วยสุขภาพจิตใจที่ดี มันจะเป็น Self-transformation ที่ทรงพลัง และน่าจะช่วยให้เรากลับมารู้สึกดีกับตัวเองได้อย่างแน่นอน&nbsp;อ้างอิง<a href="https://www.dazeddigital.com/beauty/article/43790/1/psychologist-drastic-haircuts-emotion" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://www.dazeddigital.com/beauty/article/43790/1/psychologist-drastic-haircuts-emotion</a>&nbsp;<a href="https://www.news.com.au/entertainment/celebrity-life/shock-new-details-about-britneys-infamous-2007-breakdown/news-story/d1de891bc6ff1d380263efe354cd3917" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://www.news.com.au/entertainment/celebrity-life/shock-new-details-about-britneys-infamous-2007-breakdown/news-story/d1de891bc6ff1d380263efe354cd3917</a> &nbsp;

ชวนอ่านแง่มุมเกี่ยวกับสุขภาพจิตของผู้หญิง 4 คน ได้แก่ อ.อันธิฌา แสงชัย, เฌอปราง อารีย์กุล, เจสซี่ กิระนา จัสมิน ชูว์เทอร์ และปริมมี่ วิพาวีร์ พัฒนศิริ ในงานเทศกาล We‘re Being Festival | เป็น อยู่ คือ (เรา) ที่จัดโดย The Nook by LoveFrankie

จุดเริ่มต้นของการเยียวยาสุขภาพจิต คือการยอมรับว่าตัวเอง “ไม่โอเค” ชวนอ่านแง่มุมของผู้หญิง 4 คน ผู้ไม่ปฏิเสธความเศร้า เพื่อก้าวข้ามผ่านความกลัว

ภายใต้การคอมเมนต์แบบไม่คิดอะไรมากหรือมองว่าเรื่องขำๆ กลับส่งผลให้ผู้หญิงวัยกลางคนจำนวนหนึ่งไม่อยากจะออกกำลังกาย และมันก็ส่งผลกับสุขภาพของพวกเธอโดยตรง

ผู้หญิงวัยกลางคนคือวัยที่ควรออกกำลังกาย และไม่ควรมีใครต้องรู้สึกอับอายหรือหมดไฟ เพราะถูกมองว่าการออกกำลังของพวกเธอเป็นมีมตลกๆ

ผู้ชายลุคแบด มีแรงดึงดูดบางอย่างในแง่มุมจิตวิทยา ที่ทำให้ผู้หญิงบางคนใจเต้นรัวๆ และเสียอาการ แม้ระยะยาวจะไม่ค่อยดีต่อสุขภาพจิตของบางคนก็ตาม

MOVIN’ON

CULTURE

SELF

STYLE

CONVERSATION

VDO

Mind

แชร์บทความนี้

แชร์บทความนี้

Author

NUT LELAPUTRA

RELATED

HOT TOPICS