อรุณธตี รอย (Arundhati Roy) คือนักเขียนผู้วิพากษ์วิจารณ์การใส่ฉากข่มขืนในหนังดัง ตั้งคำถามกับวิถีของคานธี ที่ใช้ไม่ได้กับผู้หญิงตัวเล็กๆ ในพื้นที่ห่างไกล รวมถึงท่าทีของผู้หญิงเจ๋งๆ ยุคใหม่ที่บอกว่าตัวเองไม่ใช่เฟมินิสต์

Arundhati Roy นักเขียนชาวอินเดียผู้นิยามตัวเองเป็น เฟมินิสต์โดยธรรมชาติ

หลายคนตกหลุมรักงานของ อรุณธตี รอย (Arundhati Roy)&nbsp;นับตั้งแต่ The God of Small Things (1996) วรรณกรรมลำดับแรกของเธอซึ่งมีแปลเป็นภาษาไทยในชื่อ ‘เทพเจ้าแห่งสิ่งเล็กๆ’ หลังได้รับการตีพิมพ์ไม่นาน มันถูกยกให้เป็นงานเขียนแห่งปีจากหลายๆ สำนัก ได้รับการแปลเป็นภาษาอื่นๆ และวางขายในต่างประเทศอีก 18 ประเทศ คว้ารางวัล Booker Prize ในปี 1997 แจ้งเกิดรอยในฐานะนักเขียนหญิงชาวอินเดียที่น่าจับตาของปีนั้นเล่าอย่างคร่าวๆ The God of Small Things จับจ้องไปยังครอบครัวชนชั้นกลางค่อนไปทางบนครอบครัวหนึ่งในประเทศอินเดีย กับเรื่องราวหลายช่วงวัย ชีวิตของคนหลายคนที่ทั้งประสบความสำเร็จ ทั้งล้มเหลว ทั้งน่ายินดีและทั้งร้าวราน&nbsp;<img src="https://media.thairath.co.th/image/8R1LynWrqFaX3IK0BwbyPn77DFQyf5nITU7KcnrtvYwe9vA1.png" data-id="101174" data-url="https://media.thairath.co.th/image/8R1LynWrqFaX3IK0BwbyPn77DFQyf5nITU7KcnrtvYwe9vA1.png" style="width: auto;" class="fr-fic fr-dib">บทความ Feminism in Indian Author Arundhati Roy’s Novel โดย Kinjalben Chimanbhai Patel ตีพิมพ์ลงในวารสารงานวิจัยด้านวิทยาศาสตร์ การสื่อสารและเทคโนโลยี (International Journal of Advanced Research in Science, Communication and Technology -IJARSCT) ตีพิมพ์ในเดือนกันยายนปี 2022 ระบุว่า “[…] รอยฉายให้เห็นภาพว่าสรรพสิ่งล้วนเปลี่ยนแปลงไปอย่างไรบ้างเมื่อผู้คนใช้ชีวิตอยู่โดยไม่ทำร้ายสิ่งแวดล้อม เอสธา -ตัวละครหลักของนิยาย- ถูกเลี้ยงดูโดยพ่อผู้เคารพธรรมชาติและใช้ชีวิตอย่างเรียบง่าย เขาไม่เชื่อเรื่องความหรูหราและไม่แม้กระทั่งสวมรองเท้าในพิธีใดๆ ด้วยซ้ำ เขาคือตัวอย่างของสตรีนิยมสายนิเวศ (eco feminism) เพราะเขาเชื่อว่า คนที่ร่ำรวยนั้นไม่ได้ต้องการสิ่งของใดมากไปกว่าสิ่งที่จำเป็นในชีวิตประจำวัน เพราะความมั่งคั่งนั้นคือตัวการทำลายธรรมชาติ และนำมาซึ่งความไม่เท่าเทียมกันระหว่างผู้ชายกับผู้หญิง“[…] ในนิยายของเธอ รอยยังเขียนถึงความรุนแรงที่เกิดขึ้นจากระบอบปิตาธิปไตยซึ่งเป็นเสมือนส่วนหนึ่งของตัวรัฐเกรละ (Kerala) ในยุค 1960s และดำเนินเรื่อยแม้ในลักษณะที่ลดความเข้มข้นลงจนถึงวันนี้”ตัวรอยเอง เธอเติบโตในครอบครัวที่เคลื่อนไหวเรื่องสิทธิมนุษยชนอย่างเข้มข้น มารี รอย แม่ของเธอเป็นนักกิจกรรมรณรงค์เพื่อสิทธิสตรีจากรัฐเกรละ -อันเป็นรัฐที่ปรากฏเป็นฉากหลังในงานเขียนเรื่องแรกของรอย- อย่างไรก็ดี เส้นทางการเป็นนักเขียนกับรอยนั้นยังไม่บรรจบกันโดยไวเสียทีเดียว เพราะในระยะแรก รอยเติบโตในสายงานเขียนบทละครโทรทัศน์และภาพยนตร์ (รวมทั้งเคยแสดงเองด้วยนะ!) และสร้างชื่อเสียงในแวดวงนี้อยู่ไม่น้อย โดยเฉพาะเมื่อบทละครเรื่อง In Which Annie Gives It Those Ones (1989) ที่เธอเขียน คว้ารางวัลบทยอดเยี่ยมแห่งชาติ อีกทั้งในปี 1994 เธอยังวิพากษ์วิจารณ์ Bandit Queen (1994) ภาพยนตร์เรื่องดังของ เชคการ์ คาปูร์ ที่ทำเงินถล่มทลายที่ 221 ล้านรูปี&nbsp;หนังเรื่องนี้ นับว่าเป็นหนังดังที่ประสบความสำเร็จอย่างมากทั้งในและนอกประเทศ เมื่อมันออกฉายรอบปฐมทัศน์ที่เทศกาลหนังเมืองคานส์และถูกประเทศอินเดียคัดให้เข้าชิงออสการ์สาขาหนังพูดภาษาต่างประเทศ (แต่ไม่ได้รับเลือกให้เข้าชิง) โดยตัวหนังดัดแปลงจากชีวิตจริงของ ผูลัน เทวี หญิงสาวที่เกิดในวรรณะชั้นล่างสุดของอินเดีย ต้องเผชิญหน้ากับการคุกคามทางเพศและการกีดกันจากชาติกำเนิด ก่อนที่ในเวลาต่อมา เธอจะกลายมาเป็นหัวหน้ากลุ่มโจรป่า เรื่องราวของเธอเกรียงไกรและเป็นหนึ่งในตำนานที่คนอินเดียรู้จักดี&nbsp;รอยเขียนวิพากษ์วิจารณ์หนังของคาปูร์อย่างเผ็ดร้อนในบทความ The Great Indian Rape ใจความคือการที่ตัวหนังมองตัวละครของผูลันอย่างมีนัยทางเพศตลอดเวลา รวมทั้งการสร้างฉากข่มขืน (และใช้เป็นจุดขายของหนัง) เพื่ออรรถรสของตัวภาพยนตร์ทั้งที่ผูลันมีตัวตนอยู่จริง และเป็นผู้เจ็บปวดจริงๆ จากเหตุการณ์ดังกล่าว ทั้งรอยยังตั้งคำถามต่อท่าทีที่ตัวหนังมีต่อการข่มขืนว่า “[…] การข่มขืนผู้หญิงดีๆ (แก่นแก้ว, หัวแข็ง, อาจจะปากร้ายบ้างแต่ก็เป็นคนดีมีศีลธรรม) เป็นสิ่งหนึ่ง แต่การข่มขืนผู้หญิงที่ถูกมองว่ารังเกียจและไร้ศีลธรรมนั้นจะถูกมองเป็นอีกสิ่งหนึ่ง เพราะมันจะไม่ถูกพิจารณาว่าเป็นความชั่วร้าย คุณอาจไม่รู้สึกแย่เท่าไร หรืออาจไม่รู้สึกแย่อะไรเลยด้วยซ้ำ“เมื่อไรก็ตามที่มีคนไปแจ้งตำรวจเรื่องคดีข่มขืน พวกเขาจะตั้งหน้าตั้งตาทำงานทันที แต่ไม่ใช่เพื่อพิสูจน์ว่าเธอไม่ได้ถูกข่มขืน หากแต่ตั้งหน้าตั้งตาพิสูจน์ว่าเธอเป็นหญิงดีหรือไม่ ไปหาทางพิสูจน์ว่าพวกเธอเป็นโสเภณีไหม เป็นหญิงที่ผ่านการหย่าร้างมาแล้วหรือเปล่า หรือเธอร้องขอมันเองหรือไม่” และ “ภาพยนตร์เรื่องนี้สร้างฉากข่มขืนที่หญิงคนหนึ่งซึ่งยังมีชีวิตอยู่ต้องเผชิญ โดยไม่ขออนุญาตเธอ” บทความนี้ของรอยส่งให้เธอเป็นที่จับตาในวงกว้างทันที ในฐานะที่วิพากษ์วิจารณ์หนังทำเงินและเป็นที่รักของคนดูอย่าง Bandit Queen&nbsp;นอกจากนี้ รอยยังเคยตั้งคำถามถึงวิธีการสันติอหิงสาของ มหาตมะ คานธี นักชาตินิยมและนักการเมืองคนดังของอินเดียว่า “ฉันมักจะถามคนที่บอกว่าพวกเขาสมาทานการต่อสู้แบบคานธีว่า หากพวกเขาใช้ชีวิตอยู่ในหมู่บ้านเล็กๆ ใจกลางป่า แล้ววันหนึ่งโดนล้อมไว้โดยกองกำลังกึ่งทหาร 800 นาย ที่เริ่มเผาบ้านเผาเรือนและข่มขืนผู้หญิงในหมู่บ้าน ถามว่าเราจะใช้วิธีแบบคานธีได้เหรอ” เธอว่า “การเมืองแบบคานธีเป็นการเมืองของคนมีชื่อเสียง มันต้องการคนมองเห็น แต่ชาวบ้านที่ฉันยกตัวอย่างไม่มีคนมองเห็นแบบนั้น”ตัวรอยนิยามตัวเองว่าเป็น “เฟมินิสต์โดยธรรมชาติ” (natural born feminist) และอาจจะเหตุนี้ที่เธอหงุดหงิดเหลือทนเวลาเห็นคนรุ่นใหม่ที่พยายามแสดงตัวตนเท่ๆ ด้วยการปฏิเสธแนวคิดสตรีนิยม “พูดก็พูดนะ ฉันหัวเสียทุกครั้งไปเวลาได้ยินผู้หญิงรุ่นใหม่ๆ ที่แสนจะ ‘สุดเจ๋ง’ บอกว่าตัวเองไม่ใช่เฟมินิสต์ คือพวกเขารู้ไหมว่าที่ผ่านมานี่เราต้องต่อสู้กันขนาดไหน อิสรภาพที่เรามีกันอยู่ทุกวันนี้นี่ก็ได้มาเพราะเฟมินิสต์ทั้งนั้น ผู้หญิงทุกคนสู้ยิบตาและต้องแลกอะไรต่อมิอะไรไปมหาศาล กว่าจะได้มาอย่างที่เป็นอยู่ในตอนนี้ เราไม่ได้มาถึงจุดนี้ได้เพราะเรามีพรสวรรค์ประจำตัวหรือปราดเปรื่องอะไรทั้งนั้น”“กระทั่งเรื่องแสนจะพื้นฐานอย่างการที่ผู้หญิงมีสิทธิลงคะแนนเสียงเลือกตั้ง ถามสิว่าใครต่อสู้เพื่อให้ได้มา ก็ขบวนการซัฟฟราเจ็ตต์ (Suffragette -หมายถึงกลุ่มเรียกร้องสิทธิเลือกตั้งของผู้หญิงที่ถือกำเนิดขึ้นในปี 1903) ไม่มีเสรีภาพใดได้มาโดยปราศจากการต่อสู้ครั้งใหญ่หรอก และหากคุณไม่ได้เป็นเฟมินิสต์ ก็กลับไปสวมผ้าคลุมเจ้าสาว นั่งในห้องครัวแล้วทำตามที่คนอื่นสั่งเถอะ คุณก็ไม่อยากทำอย่างนั้นใช่ไหมล่ะ ขอบคุณเฟมินิสต์เถอะค่ะ”อย่างไรก็ดี รอยเป็นส่วนหนึ่งของการขับเคลื่อนสิทธิสตรีในอินเดียมาอย่างยาวนาน และเธอชื่นชมยินดีเสมอที่เห็นการเปลี่ยนแปลงต่างๆ ในทางที่ดี “น่ามหัศจรรย์เหลือเกินที่เห็นความเป็นอิสระของผู้หญิงในอินเดียเพิ่มมากขึ้น กระนั้น ก็ยังมีความดำมืดอีกมากที่ดำเนินไปคู่ขนานกับความเปลี่ยนแปลงนี้ ยกตัวอย่างเช่น ผู้หญิงในอัฟกานิสถาน ตอนเรายังเด็ก ผู้หญิงเหล่านั้นเป็นทั้งหมอ เป็นทั้งศัลยแพทย์ พวกเธอจัดปาร์ตี้ แต่งตัวแสนเก๋ แล้วดูตอนนี้สิ เราต้องย้ำเตือนถึงอันตรายนี้ต่อไปนะ”นอกจากนี้ รอยยังออกมาเคลื่อนไหวต่อต้านสงครามและความรุนแรง ทั้งในและนอกอินเดียอยู่เสมอ และเป็นหัวเรือสำคัญในการวิพากษ์วิจารณ์การใช้ความรุนแรงของรัฐต่อประชาชน ไม่ว่าจะในอินเดีย, ปากีสถาน รวมทั้งศรีลังกาด้วย<img src="https://media.thairath.co.th/image/8R1LynWrqFaX3IK0BwbyPp25Ai3IJBCTIYX0RFR3yL4e9vA1.png" data-id="101174" data-url="https://media.thairath.co.th/image/8R1LynWrqFaX3IK0BwbyPp25Ai3IJBCTIYX0RFR3yL4e9vA1.png" style="width: auto;" class="fr-fic fr-dib">อ้างอิงFeminism in Indian Author Arundhati Roy’s Novel, Kinjalben Chimanbhai Patel, IJARSCT, September 2022 (เข้าถึงได้ที่ https://ijarsct.co.in/Paper7122.pdf)<a href="https://www.theguardian.com/books/2011/mar/08/arundhati-roy-100-women" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://www.theguardian.com/books/2011/mar/08/arundhati-roy-100-women</a>&nbsp;<a href="https://www.huffpost.com/archive/in/entry/i-get-so-annoyed-when-cool-young-women-say-they-are-not-femini_b_10770790" rel="noopener noreferrer noopener noreferrer" target="_blank">https://www.huffpost.com/archive/in/entry/i-get-so-annoyed-when-cool-young-women-say-they-are-not-femini_b_10770790</a>&nbsp;<a href="http://arundhati-roy.blogspot.com/2004/11/great-indian-rape-trick-i.html" rel="noopener noreferrer noopener noreferrer noopener noreferrer" target="_blank">http://arundhati-roy.blogspot.com/2004/11/great-indian-rape-trick-i.html</a>&nbsp;

สำหรับเราที่ลองหยิบ Buffy The Vampire Slayer มาดูอีกครั้งด้วยเลนส์ของยุคสมัยปัจจุบันก็พบว่ามันเป็นซีรีส์ที่ ‘Woke’ มาก่อนกาล ในความพยายามส่งเมสเสจพลังหญิงด้วยการสร้างเฟมินิสต์ไอคอนสักคนเพื่อต่อสู้กับแนวคิด ‘Misogynist’ ในแง่มุมต่างๆ

27 ปี ‘Buffy The Vampire Slayer’ มือปราบแวมไพร์ผู้ต่อสู้กับแนวคิด Misogynist ผ่านมุมอ่อนแอในตัวเอง และยืนยันเรื่องพลังหญิงผ่าน ‘ทางเลือก’ ที่มีต่อเรื่องเซ็กซ์

เอ็มมา สโตน เพิ่งคว้าออสการ์สาขานักแสดงนำหญิงยอดเยี่ยมเป็นครั้งที่สองจาก Poor Things (2023) และนี่คือผลงานที่เธอตั้งใจกับมันและขุดค้นลงไปในตัวละครอย่างลึกที่สุด

Emma Stone นักแสดงนำหญิงยอดเยี่ยมคนล่าสุดกับบทที่สุดจะเฟมินิสต์ใน Poor Things (2023)

ริโนะ ซาชิฮาระ (Rino Sashihara) หรือ ซัชชี่ อดีตไอดอลวง AKB48 ออกมาเปิดใจว่า เธอเลิกกับแฟนเก่า ด้วยเหตุผลที่ว่า รับไม่ได้กับนิสัยอันน่ากลัวและเกรี้ยวกราดบางอย่างของเขา ที่แสดงออกมาตอนเล่นเกมกับเธอ

MOVIN’ON

CULTURE

SELF

STYLE

CONVERSATION

VDO

Conversation

Arundhati Roy นักเขียนชาวอินเดียผู้นิยามตัวเองเป็น เฟมินิสต์โดยธรรมชาติ

แชร์บทความนี้

แชร์บทความนี้

Author

MAN ON FILM

RELATED

HOT TOPICS