เหมือนหรือไม่เหมือนผู้หญิง มันไม่มีอะไรมาวัดได้ 

“หัดทำตัวให้เหมือนผู้หญิงหน่อย” ประโยคกวนใจที่บางครอบครัวหรือสังคม ใช้ตัดสินว่าอะไรใช่/ไม่ใช่ความเป็นหญิง

“ไม่เหมือนผู้หญิงเลย หัดทำตัวให้เหมือนผู้หญิงหน่อย” ไม่ว่าประโยคนี้จะมาจากคนในครอบครัวที่บ่นลูกสาวเวลาทำตัวขัดใจ ไร้ซึ่งความกุลสตรีตามขนบ หรือจะมาจากเสียงป้าข้างบ้าน หรือคนในสังคมที่มองเข้ามาตัดสินผู้หญิงคนหนึ่งว่าภาพลักษณ์แบบนั้น แบบนี้เข้าเค้าความเป็นหญิงหรือไม่ ความเชื่อว่าผู้หญิงควรเป็นแบบใดแบบหนึ่ง หรือเป็นแบบไหนแล้วดูไม่น่าจับยัดลงกล่องความเป็นหญิง มักสร้างความกวนใจให้เจ้าตัวที่ถูกพูดถึงอยู่เรื่อย บางครั้งชุดความคิดแบบนี้อาจกำลังมีปัญหา และเป็นความคิดแบบเก่าๆ ที่ยังตกค้างในสังคม เพราะในชีวิตจริง ผู้หญิงนั้นมีความหลากหลาย ไม่มีใครสามารถเหมือนกันได้ 100% แต่ทีนี้ เมื่อสังคมวาดกรอบความเป็นหญิงในใจตัวเองไว้ประมาณหนึ่งแล้วว่าควรเป็นแบบใด คนที่ไม่เฉียดฉิวคุณสมบัติในกล่องนั้น ก็จะโดนพูดแบบประโยคข้างต้น เพราะสังคมก็ยังหวังว่าผู้หญิงทุกคนควรอยู่ในกรอบ ซึ่งกำหนดออกมาเป็นภาพลักษณ์ภายนอก และพฤติกรรมที่แสดงออก “เสียงไม่เหมือนผู้หญิงเลย” “ตัดผมสั้น เป็นทอมรึเปล่า” ผู้หญิงหลายคนมักถูกบอกให้ทำตัวเหมือนผู้หญิงมากกว่านี้หน่อย มีตั้งแต่ลุคการแต่งตัว กระทั่งทรงผมที่เวลาใครตัดผมซอยสั้น ก็ไม่วายถูกคิดว่าไม่ใช่ผู้หญิง หรือมองว่าคนผมซอยสั้นเป็นผู้หญิงแรงๆ ที่หลุดกรอบความเป็นหญิง ซึ่งจริงๆ แบบนี้ดูจะเป็นการสเตอริโอไทป์มากว่าผู้หญิงควรเลี้ยงผมให้ยาวอยู่เสมอ หรือการบอกผู้หญิงเสียงทุ้มต่ำว่าเสียงเหมือนผู้ชาย แสดงว่านิยามคำว่าเสียงเหมือนผู้หญิงที่สังคมอยากเห็นก็มีเจาะจงไว้แล้วว่าไม่ควรทุ้มต่ำ ทั้งๆ ที่เสียงของผู้หญิงแต่ละคนนั้นหลากหลายเหลือเกินในชีวิตจริง หลายคนพอถูกพูดแบบนี้บ่อยๆ กลายเป็นไม่มั่นใจในเสียงตัวเอง จนต้องพยายามบีบเสียงบ้างเวลาพูดคุยกับคนอื่น ซึ่งมันก็น่าอึดอัดไม่ใช่เล่น “หุ่นไม่เหมือนผู้หญิงเลย” “หน้าตาไม่เหมือนผู้หญิงเลย” เรื่องลักษณะทางกายภาพมันเป็นสิ่งที่เปลี่ยนกันได้ยาก เพราะเป็นเรื่องของโครงกระดูก และสัดส่วนร่างกายที่มีมาตั้งแต่เกิด เช่น ผู้หญิงบางคนเป็นคนไม่มีเอว ไม่มีสะโพก หุ่นทรงตรง ทำให้โดนบอกหลายครั้งว่าหุ่นไม่เป็นผู้หญิง เพราะสังคมอาจติดภาพจำหุ่นผู้หญิงจำเป็นต้องมีส่วนเว้าส่วนโค้งเป็นที่ตั้ง และไม่ใช่แค่หุ่น แต่เรื่องของหน้าตาที่ผู้หญิงบางคนอาจจะมีไรหนวด หรือโครงหน้าชัดๆ คิ้วเข้มๆ บางคนก็จะบอกว่าหน้าไม่เหมือนผู้หญิง เพราะดูมีความ masculine ก็กลายเป็นว่าโดนตั้งคำถามตลอดว่าเป็นผู้หญิงจริงหรือเปล่า (ซึ่งมันก็ไม่ควรตั้งแต่ตั้งคำถามต่อเพศคนอื่นแล้วนั่นแหละ) และพอโดนพูดถึงแบบนี้หลายคนจึงเกิดความไม่มั่นใจในตัวเอง พยายามเปลี่ยนตัวเองเพื่อให้ตรงกับค่านิยมความเป็นหญิง แม้จะไม่ได้อยากทำก็ตาม แต่ก็กลัวจะไม่เป็นที่ยอมรับ “อย่ากระโตกกระตาก ทำตัวให้เหมือนผู้หญิงหน่อย” “ทำตัวแบบนี้ ใครเขาจะอยากเอาไปเป็นเมีย” พฤติกรรมที่เหมือนผู้หญิงคืออะไร? จริงๆ มันไม่มีคำตอบเลยด้วยซ้ำ เพราะอย่างที่บอกผู้หญิงหลายล้านคนไม่มีทางเป็นเหมือนกันได้แน่ๆ และพวกเธอก็ไม่จำเป็นต้องประพฤติตนตามครรลองที่สังคมกำหนด แต่อย่างที่บอกว่าคนที่โดนพูดถึงลักษณะนี้ ว่าอย่ากระโตกกระตากให้มาก ก็เหมือนกำลังถูกทำให้เงียบเสียง พูดน้อยๆ จะดูอ่อนน้อมมากกว่า หรือควรอยู่ภายใต้อำนาจบางอย่าง เพื่อให้เป็นที่ยอมรับในสังคม ซึ่งหากเธอยินยอม หรืออยากจะทำแบบนั้น เธอก็ทำเอง ไม่ควรเกิดจากการถูกคาดหวังให้เป็นแบบนั้น หรืออย่างการที่ถูกบอกว่าให้ทำตัวเหมือนผู้หญิง เพราะจะได้มีคนเอาไปทำเมีย แน่นอน ฟังดูก็เป็นมุมมองที่เหยียดเพศหญิงอยู่ลึกๆ แม้ผู้พูดจะเป็นผู้หญิงด้วยกันก็ตาม การถูกเลือกไปเป็นเมีย ก็เหมือนการบอกให้ผู้หญิงพยายามทำตัวให้ผู้ชายโหวตตลอดเวลา ตั้งแต่การดูแลตัวเองให้สวยตลอดเวลา มีระเบียบในการทำงานบ้าน หรือแม้กระทั่งคำพูดคำจาที่ต้องระแวดระวังไม่ให้เกินงามจนเกินไป ซึ่งทั้งหมดควรเกิดจากความต้องการของผู้หญิงคนนั้น ไม่ใช่ถูกชี้นิ้วสั่งเหมือนที่เราย้ำกันไป วลี “ทำตัวให้เหมือนผู้หญิงหน่อย” ทำให้เกิดการแบ่งแยกผู้หญิงเป็นสองด้านชัดเจน แบบที่อยู่ตามขนบของสังคม กับอีกด้านคือเธอใช้ชีวิตอยู่นอกเส้นความเป็นหญิง นอกจากจะทำให้เกิดการเหยียดเพศโดยสังคม ยังทำให้บางครั้งเกิดการเหยียดเพศด้วยกันเอง ผู้หญิงฝั่งตามขนบอาจมองว่าผู้หญิงอีกด้านดูไม่เป็นผู้หญิง ดูไม่ดี ส่วนผู้หญิงนอกขนบบางคนก็อาจคิดว่าตัวเองกลายเป็นคนที่แตกต่างในวงจรความเป็นหญิง และเกิดความคิดว่าฉันอยู่เหนือผู้หญิงคนอื่น จนเกิดเป็นการนิยามตัวเองว่า “ฉันไม่เหมือนผู้หญิงคนอื่น” ซึ่งก็เหยียดผู้หญิงด้วยกันอีกที ดังนั้น เหมือนหรือไม่เหมือนผู้หญิง มันไม่มีอะไรมาวัดได้ บางคนอาจจะคิดว่าผู้หญิงที่เหมือนผู้หญิงควรเป็นแบบนี้ แต่นั่นอาจเป็นเพียงเสี้ยวเดียวที่เราตัดสินไปเอง หรือบางคนที่คิดว่าการไม่เหมือนผู้หญิงมันเป็นแบบนั้น จริงๆ แล้ว การไม่เหมือนผู้หญิง อาจจะมีอีกหลายคนที่ไม่เหมือนเหมือนกัน โลกเรามันมีความหลากหลายมากกว่าที่เราคิด อย่ายึดติดกับอคติอะไรเดิมๆ หรือมองว่ามันมีผลกระทบต่อสังคมขนาดนั้นน่าจะดีที่สุด เพราะบางทีอคติที่คุณตั้งมั่นไว้ อาจกำลังเป็นการทำร้ายจิตใจ และเลือกปฏิบัติคนอื่นอยู่ก็ได้

ขณะที่ ‘หลานม่า’ มีตัวละครหลักเป็นหลานชาย แต่ในเวลาเดียวกันนั้น ตัวละครหญิงทั้งหลายในเรื่องล้วนแต่เป็นส่วนสำคัญที่ทำให้เรื่องราวขับเคลื่อนไปข้างหน้า ไม่ว่าจะเป็น อาซิว อามุ่ย รวมถึงตัวอาม่าเอง

อาม่า อาซิว อามุ่ย: 3 สาวแห่ง ‘หลานม่า’ 
ภาพชีวิตลูกสาว-หลานสาวครอบครัวจีน
ที่ยังต้องผูกติดกับหน้าที่ดูแลคนแก่ในบ้าน
โดยไม่อาจหวังอะไรตอบแทน (?)

สำหรับเราที่ลองหยิบ Buffy The Vampire Slayer มาดูอีกครั้งด้วยเลนส์ของยุคสมัยปัจจุบันก็พบว่ามันเป็นซีรีส์ที่ ‘Woke’ มาก่อนกาล ในความพยายามส่งเมสเสจพลังหญิงด้วยการสร้างเฟมินิสต์ไอคอนสักคนเพื่อต่อสู้กับแนวคิด ‘Misogynist’ ในแง่มุมต่างๆ

27 ปี ‘Buffy The Vampire Slayer’ มือปราบแวมไพร์ผู้ต่อสู้กับแนวคิด Misogynist ผ่านมุมอ่อนแอในตัวเอง และยืนยันเรื่องพลังหญิงผ่าน ‘ทางเลือก’ ที่มีต่อเรื่องเซ็กซ์

แม้ไม่ได้เป็นคู่หลัก แต่ฉากไหนที่ออกมาคู่กัน ก็ทำเอาแฟนๆ บางส่วนแอบฟิน คือคู่ของ ‘ครูแบมแบม’ กับ ‘ครูนิดา’ จากซีรีส์ ‘23.5 องศาที่โลกเอียง’ ค่าย GMM ที่ฉายให้เห็นความเป็นไปได้ของคู่รักสาวทรานส์วัยกลางคน

MOVIN’ON

CULTURE

SELF

STYLE

CONVERSATION

VDO

Social Issues

แชร์บทความนี้

แชร์บทความนี้

Author

PATCHSITA PAIBULSIRI

RELATED

HOT TOPICS